Yoga Nidra bodyscan, meditatie of mindfulness

Yoga Nidra bodyscan

Yoga Nidra bodyscan, meditatie of mindfulness?

Wat zijn de overeenkomsten en de verschillen tussen Yoga Nidra bodyscan, mindfulness, ontspanningsoefeningen en andere meditaties? 

Yoganidra.nl (→) Yoga Nidra bodyscan, meditatie mindfulness en oefeningen om te slapen.

Een Yoga Nidra bodyscan is niet hetzelfde als slaapyoga of droomyoga, zoals we in het voorgaande artikel hebben gelezen (Wat is Yoga Nidra →). Maar verschilt het ook van mindfulness, ontspanningsoefeningen en andere meditaties? En in welk opzicht?

Over het algemeen genomen zijn de overeenkomsten tussen de verschillende meditaties groter dan de verschillen. De belangrijkste overeenkomst is de onbeweeglijkheid: een mediterend mens zit of ligt stil en gaat nergens naartoe. Het uitgangspunt daarbij is, dat eerst het lichaam stopt met bewegen en tot rust komt en pas dáárna de mentale rust komt. 

Nirvana is een Sanskriet begrip dat o.a. onbeweeglijk betekent. Dit onbeweeglijk zijn is de meest opvallende overeenkomst tussen Yoga Nidra, mindfulness, de bodyscan, ontspanningsoefeningen en alle ander meditaties

Yoganidra.nl (→) Mindfulness, Yoga Nidra bodyscan, andere meditaties en oefeningen om te slapen.

Een andere duidelijke overeenkomst is dat in de meeste meditaties de ogen geheel of vrijwel gesloten zijn alsof de mediterende mens slaapt. In een Yoga Nidra bodyscan zijn de ogen gesloten en achter de gesloten oogleden bewegen de ogen niet. Zelfs wanneer de ogen in een meditatie als Zazen (→) lichtjes geopend zijn, bewegen de ogen niet. Men staart onbewogen naar een voorwerp of (denkbeeldig) punt, dat zich ongeveer anderhalve meter voor de mediterend persoon bevindt.

Ons oog is een zintuig dat visuele prikkels uit de omgeving naar de hersenen stuurt. Neus, oor, mond en huid zijn de andere zintuigen die elk een specifiek deel van de omgeving waarnemen: geur, geluid, smaak en gevoel.

Door de ogen geheel of gedeeltelijk te sluiten zondert de mediterende mens zich af van een deel van de omgeving. Door een rustige plek te kiezen waar niemand of niets ons stoort, kalmeren ook de andere zintuigen. Ook dit is een overkoepelend kenmerk van alle meditaties. Mindfulness en een Yoga Nidra bodyscan zijn daarin geen uitzondering.

In een Yoga Nidra bodyscan, mindfulness en andere meditatie vormen, zondert de mediterende mens zich af van zijn of haar omgeving. Zo poogt men de zintuigen zo min mogelijk te prikkelen en lichamelijk en mentaal tot rust te komen

Yoganidra.nl (→) Yoga Nidra bodyscan, meditatie en andere oefeningen om te slapen.

Naast overeenkomsten tussen een Yoga Nidra bodyscan, mindfulness en alle andere ontspanningsoefeningens, zijn er natuurlijk ook verschillen. Allereerst wat betreft de houding. Soms zijn de verschillen zeer gering en subtiel. Het betreft dan de manier waarop men de benen kruist of het handgebaar. Soms zijn ze duidelijk. Zo zijn Zen (→) en Vipassana (→) zittende meditaties en zijn bodyscan of Yoga Nidra meditaties vaak liggende meditaties. Hoewel Mindfulness vaak zittend gebeurt, kan deze ook liggend worden gedaan. 

Mindfulness of een Yoga Nidra bodyscan zijn vaak geleide meditaties, terwijl in Zen of Zazen (→), dat letterlijk ‘zittende aandacht’ betekent, niet wordt gesproken. Bij geleide meditaties volgt de mediterende mens bewegingloos de instructie van een leraar. Dat kan ‘live’ in groepsverband, maar ook thuis aan de hand van een ingesproken opname. 

Waar de zittende meditatie vaak hoog inzet en zich richt op een zwijgzaam pad naar verlichting, zijn de liggende, geleide meditaties vaak gericht op algehele ontspanning. Daartoe behoort ook de Yoga Nidra bodyscan, maar deze probeert net als slaapyoga en droomyoga nog verder te gaan en het stadium van een diepe, droomloze slaap te evenaren.

Een Yoga Nidra bodyscan roept een gevoel van ontspanning en intense rust op, welke overeenkomend met een verkwikkende, droomloze slaap

Yoganidra.nl (→) Oefeningen om te slapen, de Yoga Nidra bodyscan, mindfulness of een andere meditatie? Wat zijn de verschillen?

Een belangrijke overeenkomst tussen de 61-punten ontspanning, slaapyoga mindfulness en een Yoga Nidra bodyscan is nyasa. Nyasa zou je kunnen vertalen als het plaatsen of neerleggen van je aandacht op een bepaald punt. Een punt dat niet zozeer buiten je lichaam ligt, maar daarbinnen. In slaapyoga of droomyoga is dat punt vaak het hart en is de aandacht gericht op het hartcentrum.

In een Yoga Nidra bodyscan roteert de aandacht langs verschillende punten, verdeeld over het hele lichaam. De oefening is vergelijkbaar met de 61 punten in mindfulness. Vaak zijn dit de gewrichten, zoals je pols, elle boog of schouder en een aantal punten boven de wervelkolom, die ongeveer in het midden van je lichaam liggen, zoals het plekje tussen je wenkbrauwen, je keel, hart, navel of onderbuik.

Slaapyoga wordt beoefend in een zittende positie, waarbij je gesteund wordt door kussens en iets achteroverleunt, of in een slaaphouding liggend op je zij. Een Yoga Nidra bodyscan beoefen je altijd liggend op je rug, met de benen enigszins uit elkaar en de armen losjes naast je lichaam. Deze houding heet savasana (→)

Yoganidra.nl (→) Een Yoga Nidra bodyscan, meditatie, onstspanningsoefeningen of mindfulness? Wat zijn de overeenkomsten?

De 61 punten ontspanning is gericht op -het woord zegt het al- ontspanning. In een Yoga Nidra bodyscan probeer je net een stap verder te zetten en de diepe, droomloze slaap te evenaren. Toch is het de bedoeling dat je de ontspanning die daaraan voorafgaat, actief aanstuurt. Daarbij is het de bedoeling dat je wakker blijft!
.
Mocht je toch in slaap vallen of even wegdoezelen, dan heb je dat vermoedelijk nodig. Neem het jezelf niet kwalijk. Neem het jezelf evenmin kwalijk, wanneer je tijdens de Yoga Nidra bodyscan even in gedachten bent, en je een deel van de aanwijzingen mist.
Savasana 1. Foto Robert Bejil-2

Tijdens de Yoga Nidra bodyscan blijf je wakker. Het is daarom verstandig om een moment te kiezen waarop je nog niet toe bent aan slaap, maar wel de behoefte hebt aan rust

Yoganidra.nl (→) Meditatie of een Yoga Nidra bodyscan?

Vaak wordt gezegd dat je in een meditatie niet mag denken. In een Yoga Nidra bodyscan hoeft dat niet. Tijdens de meditatie mijmert je brein af en toe op een heel natuurlijke manier over de dingen die zouden kunnen gebeuren of gebeurd zijn. Ook tijdens Yoga Nidra bodyscan overkomt je dat. Probeer het niet te stoppen en neem het jezelf niet kwalijk.
.
Hoewel het je intentie is om wakker en aanwezig te blijven, is wegdenken en wegdromen een natuurlijk onderdeel van Yoga Nidra. Op het moment van wegdromen of wegdenken, hoor je de aanwijzingen niet. Wanneer je deze weer hoort, pak je eenvoudig de draad weer op en ga je rustig verder met het punt dat op dat moment wordt genoemd. Zonder jezelf iets kwalijk te nemen.

Hoewel we de intentie hebben ons op dit moment te richten, en te voelen en te luisteren, dwaalt je brein soms af en mijmert het over dingen die zouden kunnen gebeuren of gebeurd zijn

Yoganidra.nl (→) Yoga Nidra bodyscan, meditatie, een oefening om te slapen of Mindfulness?

Naast dit mijmeren over het verleden en de toekomst, zijn er tijdens de Yoga Nidra bodyscan ook momenten waarop je bewust bent van het heden. Op die momenten merk je de omgeving op en voel je het lichaam. Zo voel je bijvoorbeeld de kleding op je huid of ben je jezelf bewust van je ademhaling. Misschien hoor je een geluid in de omgeving. Zoals gezegd, het hoort er allemaal bij. Een brein in rust beweegt namelijk afwisselend tussen verleden, toekomst en heden.
.

Hoewel we niet ons best doen om gedachten over verleden en toekomst te stoppen of te vermijden, richten we ons in Yoga Nidra wel op het heden. Daarom ‘bewoon’ je tijdens de oefeningen zoveel mogelijk je lichaam. Je lichaam leeft namelijk altijd in het nu: je benen, armen, romp, ademhaling en zintuigen kunnen niet denken over toekomst of het verleden. Ze zijn altijd ‘nu.’ Voel maar … luister maar … 

Je lichaam en zintuigen leven altijd in het nu. Voel maar … je armen, benen of je gezicht. Je lichaam en zintuigen kunnen niet denken. Ze zijn altijd in het nu … luister maar …

Yoganidra.nl (→) Bodyscan Yoga Nidra.

Zoals gezegd maak je zowel in mindfulness, de 61-punten ontspanningsoefening en de Yoga Nidra bodyscan gebruik van nyasa. Nyasa is een sanskriet woord dat ‘richten’ of ‘neerleggen’ betekent. Je ‘richt’ je aandacht in Yoga Nidra op bepaalde plaatsen in je lichaam of een specifieke ervaring en ‘legt’ deze daar een aantal seconden ‘neer.’
.
Vaak zijn dat punten langs de middellijn van je gezicht en romp of je gewrichten. Het kan ook de ervaring van je huid, hart of adem zijn. Eigenlijk maakt het niet zoveel uit, want waar je deze aandacht ook neerlegt, de ervaring is altijd ‘nu.’
.
En over dit ‘nu’ hoef je niet na te denken. Je hoeft niet te denken dat je de handen, de ruimte in je mond of je billen op de stoel voelt … je voelt ze werkelijk! Dat geldt voor elk plekje in je lichaam, elke adembeweging en elk geluidje dat je nu hoort.
Sophie Hilbrand neemt deel aan een Nidra Yoga meditatie tijdens de slaapcursus.

Sophie Hilbrand neemt deel aan een Yoga Nidra bodyscan voor het programma ‘Sophie in de Mentale Kreukels’ (→) tijdens de slaapcursus (→) van Rob de Ron (→)

Yoganidra.nl (→) Yoga Nidra bodyscan, meditatie, mindfulness of een ontspanningsoefening om te slapen?

Omdat je brein gemaakt is om na te denken over verleden en toekomst en het daar vrijwel altijd mee bezig is, kost het je soms moeite om het heden op te merken. Het is daarom prettig wanneer je daarin wordt begeleid. Dat is precies wat er in Yoga Nidra gebeurt. De stem die de meditatie inspreekt helpt je om in het ‘nu’ van je lichaam te blijven. Omdat je brein over dit heden niet hoeft na te denken – het is, wat het is – komt het tot rust.
.
Soms duurt dat even en af en toe lukt het je amper. Je gedachten en lichaam blijven dan onrustig. Het kan zijn dat het je niet lukt om rust te vinden. Oefenen betekent dat de dingen niet altijd gaan zoals je zou wensen.
.
Soms leer je juist iets op die momenten. Blijf daarom oefenen. Ook als het even tegenzit is en het je ogenschijnlijk niets oplevert. Door te blijven oefenen ben je uiteindelijk goed geworden in die dingen waarin je nu goed bent. Waarom zou dit niet voor rust en slaap gelden?

Wat je ook kiest, doe de oefeningen niet pas in je bed. Voor zowel een Yoga Nidra bodyscan, mindfulness- of een ontspanningsoefening kies je een tijdstip in de loop van de dag of de avond

Yoganidra.nl (→) Mindfulness, meditatie, onstspanningsoefeningen of een Yoga Nidra bodyscan?

Zeker wanneer je langere tijd niet goed slaapt is het verstandig om ook overdag een rustmoment in te lassen. Het vraagt in deze drukke tijd wel enige moed, om er even tussenuit te stappen en een moment voor jezelf te nemen. Toch zal het je goed doen.
.
.
Kies in de loop van de dag het meest geschikte moment voor een Yoga Nidra bodyscan. Dat kan bijvoorbeeld het tijdstip zijn waarop je thuiskomt van je werk. De overgang van werk naar privé is een belangrijk dagelijks ‘scharniermoment.’
.
Zo is ook de lunch, die als de afsluiting van de ochtend en het begin van de middag kan worden gezien, een scharniermoment dat zich goed leent voor een Yoga Nidra bodyscan. Een ander moment zou de ‘dip van de dag,’ kunnen zijn, die ons vaak aan het eind van de middag overvalt. Omdat je dan nog vaak op je werk zit, is dit niet voor iedereen het meeste geschikte moment om er even uit te stappen.

Arie Boomsma in gesprek met Rob de Ron

Arie Boomsma spreekt voor zijn ‘podcast over routine’ met slaaponderzoeker en Yoga Nidra docent Rob de Ron. Rob gelooft niet zo zeer in lijstjes met dingen die je moet doen om beter te slapen. De winst zit volgens hem in hoe je overdag leeft en of je de moed hebt om te rusten. Alles over Yoga Nidra, sleutelslaapjes, scharniermomenten, ochtendmensen, avondmensen, slechte slapers en het verschil tussen rusten en slapen.

Naar de Podcast (→)

Dagelijks even de tijd nemen voor een rustmoment is voor herstel van elk facet van je lichaam en je leven net zo waardevol als slaap. 

Wil je het eens proberen? Bestel dan nu met elk 3 Yoga Nidra slaap meditaties. En mocht je meer willen weten over slaap en de aanpak van chronische slapeloosheid, bestel dan ook het Slaapcursus E-book.

Yoga Nidra boek
Yoga Nidra boek
Yoga Nidra boek 2
Yoga Nidra boek 3

Je kunt het E-book en de luisterboeken met elk 3 Yoga Nidra meditaties en een introductie over slaap, eenvoudig bestellen en downloaden op je favoriete digitale apparaten. Je hebt ze dan altijd en overal bij de hand

Verfrist (→)

Tijdens de Yoga Nidra bodyscan hoorde ik al snel niet meer wat je zei, maar wel in een voor mij nieuwe ontspanning geraakte. En toen het voorbij was, voelde ik me verfrist en alert. 

Naar reviews (→)

Heerlijk (→)

Van hooguit 2 tot 3 uur per nacht, slaap ik nu vaak 6 uur achter elkaar. Wat me volgens mij het meest heeft geholpen is de dagelijkse Yoga Nidra bodyscan. Wat goed en wat heerlijk!

Naar reviews (→)

Positief (→)

De Yoga Nidra bodyscan doe ik een keer per dag en het effect is heeeeel positief. Mijn dagen zijn nu zo veel leuker geworden en ik voel me zo veel beter.

Naar reviews (→)

Beter (→)

In November hebben S. en ik bij jou de slaapcursus gevolgd. Sindsdien doen we bijna iedere dag een Yoga Nidra bodyscan. Beide merken we dat we hier veel aan hebben. We slapen een stuk beter.

Naar reviews (→)

Cursusagenda

Cursusagenda (→)

De Yoga Nidra Slaapcursus (→) duurt één dag en wordt  o.a. gegeven in Amsterdam en Amersfoort.

 Arie Boomsma en Rob de Ron 1

Arie Boomsma (→)

Arie Bomsma interviewt Yoga Nidra docent Rob de Ron voor zijn Podcast over Routine. Naar podcast (→)

Reviews

Reviews (→)

Ik doe iedere dag een Yoga Nidra meditatie en vanaf de eerste dag na de slaapcursus (→) slaap ik veel beter.

Yoga Nidra contact

Contact (→)

Heb je vragen over een Yoga Nidra bodyscan of de slaapcursus, neem dan gerust contact met me op. (→)

Mediteren voor het slapen gaan

Voor het slapen (→)

Het klinkt logisch om een slaapmeditatie voor het slapen gaan (→) te gebruiken met de bedoeling om tijdens of na de oefening lekker in slaap te vallen, maar de term is misleidend omdat het juist niet de bedoeling is, om in slaap te vallen.

Naar artikel (→)

Yoga Nidra bodyscan

Één sessie gelijk aan 4 uur slaap? (→)

Een sessie Yoga Nidra bodyscan staat niet gelijk aan 4 uur slaap! (→) Dat zou betekenen dat 2 sessies per etmaal, gelijk staan aan 8 uur slaap en je in theorie dus geen slaap meer nodig hebt. Onzin natuurlijk!

Naar artikel (→)

Leren in je slaap? Droom lekker verder!

Leren in je slaap? Droom lekker verder! (→)

Leren terwijl je slaapt? Volgens Satyananda Saraswati (→), de bedenker en naamgever van Yoga Nidra, is leren in je slaap mogelijk (→). Helaas is dit niet de enige onwaarheid in zijn boek over deze bijzondere yogavorm.

Naar artikel (→)

Yoga Nidra oefeningen gratis

Spirituele dikdoenerij (→)

Een aantal ervaringen die Swami Satyananda Saraswati (→) in zijn boek beschrijft, zijn helaas regelrechte leugens en verzinsels. Indiërs zijn verzot op spirituele dikdoenerij van swami’s en goeroes.

Naar artikel (→)

Artikel november 2021. SEO zoekwoorden: Yoga Nidra bodyscan meditatie slapen.