Swami Satyananda Saraswati

In het midden van de vorige eeuw ontwikkelt de Indiase Swami Satyananda Saraswati gaandeweg zijn Yoga Nidra filosofie en geleide slaap meditaties. Aanvankelijk in Rishikesh, later in Bihar. In deze laatste plaats wordt in 1976 zijn boek (→) over Yoga Nidra gepubliceerd. Hij presenteert Yoga Nidra hierin als een nieuwe yogavorm. Nieuw in relatieve zin, omdat hij zich voor een groot deel baseerde op al bestaande, eeuwenoude Indiase filosofieën en Tantrische oefenpraktijken.

Hij goot deze in een nieuw jasje naar aanleiding van een aantal persoonlijke, zeer subjectieve ervaringen, die hem op het idee van Yoga Nidra (→) brachten. Deze ervaringen dienen we met de nodige twijfels en terughoudendheid te lezen. Wanneer we deze met ons nuchtere verstand toetsen aan onze eigen ervaring, dan blijken ze niets anders dan regelrechte verzinsels. Swami Satyananda Saraswati plaatst zich hiermee in een lange traditie: Indiërs zijn van oudsher verzot op spirituele dikdoenerij en bovennatuurlijke prestaties van swami’s, goeroes en fakirs.

Zo schrijft Saraswati dat één Yoga Nidra sessie gelijk staat aan vier uur slaap (→). Dit zou betekenen dat je de gemiddelde behoefte van 7 tot 9 uur slaap per etmaal, kunt vervangen door 2 Yoga Nidra sessies. Onzin natuurlijk. Toch wordt deze absurde bewering in veel artikelen over Yoga Nidra (→) kritiekloos overgenomen.

Wanneer je de verhalen van Swami Satyananda Saraswati toetst aan wetenschappelijke inzichten en je eigen ervaring, ontdek je al snel dat veel van zijn beweringen dwaas en misleidend zijn. Veel spirituele zoekers zijn helaas zelden onafhankelijke denkers. Kritiekloos herkauwen ze een visie, die hen is voorgeschoteld door wereldvreemde goeroes en swamis.

Zelf heb Yoga Nidra (→) nooit gebruikt om mijn slaap te comprimeren in tweemaal een uur, om vervolgens tweeëntwintig uur wakker te kunnen zijn. Weliswaar verbeterd Yoga Nidra de kwaliteit van je slaap en wakkere leven, maar je hebt naast Yoga Nidra, nog steeds voldoende nachtrust nodig. Ik heb in de voorbije 30 jaar niemand ontmoet tijdens de slaapcursus (→), die door Yoga Nidra minder is gaan slapen. Wel meer en beter.

Helaas is dit niet de enige dwaze onwaarheid in Swami Satyananda’s Satyananda’s boek (→). Zo vertelt hij al op de tweede pagina over een ervaring die door de huidige kennis over slaap als een banaal verzinsel moet worden gelezen. Het betreft het verhaal over een jongen die op 21-jarige leeftijd over een ongebreidelde kennis beschikt en vloeiend elf talen spreekt. Volgens Swami Satyananda Saraswati heeft hij hem dit alles, binnen twee jaar, in zijn Yoga Nidra slaap geleerd.

Leren in je slaap (→) is echter onmogelijk, zo heeft de moderne wetenschap in verschillende onderzoeken aangetoond. Het verwerken en vastleggen van complexe informatie als een vreemde taal druist niet alleen in tegen de huidige kennis, maar vooral ook tegen ons gezond verstand. Zou Swami Satyananda Saraswati’s verhaal op waarheid berusten, dan bestonden er geen scholen en universiteiten meer. Dan volstond het om ’s nachts een geluidsopname met de benodigde kennis af te spelen.

Yoganidra.nl (→) De Yoga Nidra website van Nederland.

Artikel november 2021: Yoganidra.nl (→) Yoga Nidra Swami Satyananda Saraswati.