Betekenis savasana yoga

Yoga Nidra savasana

De betekenis van savasana is ‘lijkhouding,’ omdat we ‘doodstil’ liggen. Savasana is de de ideale Yoga Nidra houding

In een Yoga Nidra savasana, de houding waarin we deze bijzondere slaapmeditatie beoefenen, liggen we ‘doodstil’ op onze rug. De betekenis van savasana is dan ook ‘lijkhouding.’

‘Lijkhouding,’ heeft een weinig verlokkende ondertoon. Wanneer we het vertalen als ‘doodstil liggen,’ krijgt de betekenis misschien een minder onaangename bijklank. Bovendien geeft het de essentie goed weer, want tijdens savasana yoga, is het belangrijk dat we stil en bewegingloos blijven liggen.

Wat is de betekenis van savasana?

Net als savasana is ook nidra een Sanskriet begrip. Nidra betekent ‘droomloze slaap.’ De betekenis is enigszins misleidend, omdat het de bedoeling is, dat je tijdens de oefening wakker blijft..

Sanskriet is geen spreektaal, maar een Oudindische heilige schrijftaal, die als communicatiemiddel wordt gebruikt tussen mensen met verschillende moedertalen.

Zoals het Latijn in Europa de schrijftaal werd van de wetenschap en de Christelijk gemeenschap, zo werd het Sanskriet de gemeenschappelijke taal van de Indiase filosofie in grote delen van het Indiase subcontinent.

Yoganidra.nl (→) Artikel ‘Nidra Yoga Savasana.’

Welke plek je ook kiest voor een Yoga Nidra savasana, het belangrijkste is dat je jezelf er veilig voelt en niets of niemand je stoort

Yoganidra.nl (→) Betekenis Savasana Yoga.

Hoewel we in dit artikel spreken over een savasana yoga houding, wordt de houding ook in Mindfulness (→), ontspanningsoefeningen en verschillende andere meditatie- en yogavormen gebruikt (→). Velen kennen de houding dan ook van de eindontspanning aan het eind van een yogales.

Of je nu zit of ligt tijdens een meditatie, elk mediterend mens zit of ligt doodstil. Net als de slapende mens, is de mediterende mens onbeweeglijk: beide gaan nergens naartoe en beide verbinden zich met die éne plek.

Voor de slapende mens is dat het bed in de slaapkamer, voor de Zazen monnik het kussentje in het klooster en voor de Mindfulness of yoga beoefenaar het kleedje in de woonkamer, hotelkamer, het balkon of de vrije natuur.

Welke plek je ook kiest, het belangrijkste is dat jezelf er veilig voelt, op je gemak bent en niets of niemand je stoort. Jezelf veilig voelen, op je gemak zijn en niet gestoord worden, zijn de natuurlijke voorwaarden om te slapen en te mediteren. Zelfs al zou je in een perfecte savasana yoga houding liggen, wanneer de omgeving onveilig, onrustig en onaangenaam is, zal er van ontspanning weinig sprake zijn.

In een Yoga Nidra savasana moet je jezelf comfortabel voelen, maar niet zo comfortabel dat je erbij in slaap valt. Daarom moet de ondergrond zowel zacht als stevig zijn

Yoganidra.nl (→) Artikel ‘Savasana yoga betekenis.’

Om te kunnen ontspannen is het belangrijk dat de houding gemakkelijk en comfortabel voelt, maar niet zo gemakkelijk en comfortabel dat je erbij in slaapt valt. Want in de Yoga Nidra savasana wil je de ontspanning en rust ‘actief’ aansturen en waarnemen.

Kies daarom tijdens de savasana meditatie een ondergrond die anders aanvoelt dan de matras van je bed. Gebruik bijvoorbeeld een yogamat, kampeermat, schapenvacht of iets anders dat zowel zacht en schoon is, als stevig en ondersteunend. Wanneer je de juiste plek en ondergrond hebt gevonden, ga liggen met de intentie om niet in slaap te vallen.

Liggend in een savasana is het de bedoeling dat je de ontspanning ‘actief’ aanstuurt en  waarneemt. Het is daarom belangrijk om wakker te blijven

Yoganidra.nl (→) Artikel: Savasana yoga betekenis. 

Wanneer je de juiste ondergrond hebt gekozen, ga je op je rug liggen. Liggend op je rug creëer je een zo groot mogelijk raakvlak met de ondergrond. Omdat je lichaam in de savasana meditatie symmetrisch ligt en bovendien gelijkmatig wordt ondersteund, schep je de juiste voorwaarden om steeds dieper te ontspannen.

Aan de achterzijde is de savasana houding ondersteund door een zacht, maar stevig fundament. Behalve rond het zachte gebied bij je nieren, is de achterzijde van je lichaam, beniger en steviger dan aan de voorzijde.

De voorzijde van je lichaam, die in de savasana naar boven is gekeerd, is anders dan de achterzijde, zowel open en vrij. Die vrijheid aan de voorzijde maakt je kwetsbaar. Van de binnenkant van je armen en benen, je buik en borst, tot je keel en gezicht, is alles open en gevoelig. 

Omdat het voorste, meest gevoelig deel van je lichaan zo open en onbeschermd ligt, is het extra belangrijk een veilige plek te vinden, waar niets of niemand je stoort. Mocht dit prettiger voelen, dan kun je bovendien een deken over de voorzijde van je lichaam leggen.

Zo lig je in de savasana Yoga Nidra houding aan de voorzijde van je lichaam open en onbeschermd en aan de achterzijde stevig en ondersteund. Daarmee nodigt de savasana houding je enerzijds uit om los te laten en anderzijds toe te laten.

Op het schilderij ‘ Slapende Knaap in het Stro,’ van Albert Anker, liggen de jongen benen van de jongen als in een perfecte savasana. De benen liggen een stukje uit elkaar en de voeten vallen losjes naar buiten

Yoganidra.nl (→) Artikel: Savasana yoga betekenis. 

 

Savasana Yoga. Afb. Albert Anker

Dagelijks even de tijd nemen voor een rustmoment is voor het herstel van elk facet van je lichaam en leven, net zo waardevol als slaap. En natuurlijk vraagt écht rusten wel om enige oefening en het vinden van het juiste moment, maar Yoga Nidra is beslist niet moeilijk.

Door Yoga Nidra als een relatief eenvoudige, dagelijkse oefening te zien zonder hoogstaande spirituele doelen, hoef je niets bijzonders te presteren. Begin gewoon en kies een van de 9 Yoga Nidra meditaties die je op de luisterboeken kunt vinden.

Enerzijds open en onbeschermd en anderzijds stevig en ondersteund, nodigt de  savasana uit om aan de achterzijde los te laten, en aan de voorzijde toe te laten

Yoganidra.nl (→) Betekenis savasana meditatie.

In een ideale Yoga Nidra savasana liggen je benen een stukje uit elkaar en zijn gestrekt. De voeten vallen daarbij losjes naar buiten. Je bekken en bovenrug worden breed gedragen, maar je onderrug en het zachte gebied rond je nieren raken de ondergrond vermoedelijk nét niet. De armen liggen losjes naast het lichaam en raken de zijkanten van de ribbenkorf niet, zodat deze ook de ruimte krijgt om zijwaarts te ademen.

De handpalmen zijn omhoog gedraaid en de schouderbladen nestelen zich in de bovenrug, waardoor je borst zich opent en breed voelt. De nek is gestrekt en de kin wijst naar het hals kuiltje, alsof je begint te knikkebollen.

Vaak lukt het gaandeweg de oefening steeds beter om je lichaamsgewicht te laten dragen door de ondergrond waarop je bent gaan liggen. Onder invloed van de zwaartekracht komt het volledig tot rust en wordt de ontspanning dieper voelbaar … tenminste in de ideale savasana.

Tijdens de Yoga Nidra savasana komt het lichaam volledig tot rust en wordt de ontspanning steeds dieper voelbaar … tenminste in de ideale savasana

Yoganidra.nl (→) Savasana betekenis

Ik kan me voorstellen dat je denkt dat de Yoga Nidra savasana geen aangename houding is. In zekere zin is dat waar. Vooral in het begin van de oefening is het soms confronterend en lastig om je erin te ontspannen. Zodra je in de savasana ligt voel je vaak allerlei kriebeltje en ongemak. Het lukt niet direct om daaraan toe te geven. Je wilt bewegen en van houding veranderen.

Mochten de kriebeltje en ongemakken een blijvende onrust veroorzaken, verander dan iets aan je kleding, de houding of krab even aan het kriebelende plekje. In grote lijnen blijf je echter zo liggen en probeer je opnieuw tot een ‘niet bewegen’ te komen. Meestal verdwijnen na enige tijd de meeste kriebeltje en ongemakken.

Wanneer het je lukt om je aan de houding over te geven en erin te ontspannen, worden net als in de droomloze slaap, je ademhaling en hartslag vanzelf rustiger. Om de ontspanning aandachtig te kunnen blijven aansturen, is het belangrijk dat je wakker blijft.

Waar je in andere yoga houdingen probeert te ontspannen in de inspanning, is het in een Yoga Nidra savasana zaak jezelf ‘zacht’ in te spannen, om steeds een niveau dieper te ontspannen. 

De intentie om te bewegen is nu helemaal verdwenen. Je moet er zelfs niet aan denken! Daarvoor lig je veel te kalm en lekker. Tenminste, in de ideale savasana en bij volmaakte ontspanning

Yoganidra.nl (→) Artikel ‘betekenis savasana yoga’

Nu je stil bent gaan liggen en je steeds meer laat dragen door de ondergrond, hoeven de skeletspieren het lichaam niet meer te bewegen en te onttrekken aan de zwaartekracht. In het begin van de oefening vuren de meeste motorneuronen die de skeletspieren prikkelen en gespannen houden nog steeds zenuwimpulsen af.

Als eerste nemen de impulsen naar de spieren van je handen en tenen af, waarna de armen en benen volgen. Wanneer de ademhaling na enige tijd steeds rustiger en gelijkmatiger begint te worden, beginnen ook zenuwimpulsen naar de diepere houdingsspieren van je bekken en romp verder af te nemen.

De kalme, ritmische beweging van de ademhaling wiegt je tijdens de Yoga Nidra savasana in een steeds diepere ontspanning. Door wakker te blijven en je met ‘zachte aandacht’ te blijven inspannen, lossen gaandeweg ook de spanningen in de interne organen op.

De houding voelt nu in zijn geheel comfortabel en irritatie of pijn wordt in geen enkel deel van het lichaam geregistreerd. De intentie om te bewegen is nu helemaal verdwenen. Je moet er zelfs niet aan denken! Daarvoor lig je veel te kalm en lekker. Tenminste, in de ideale savasana en bij volmaakte ontspanning.

Zolang je lichaam tijdens deze Yoga Nidra savasana niet ontspannen is, bewegen je hersenen zich gefrustreerd op en neer, tussen het voortdurend opmerken van het ongemak en de behoefte om te bewegen

Yoganidra.nl (→) Artikel ‘savasana betekenis.’ 

Bovengenoemd scenario klinkt ideaal, maar de houding onthult – zeker in het begin – vaak verschillende irritaties, pijntjes en klachten. Deze voorkomen dat het lichaam zich kan ontspannen. Wat te doen? Allereerst: herken en erken het gevoel. Probeer pijn niet te verdringen. Het is een signaal dat er iets niet in orde is.

Of je nu een schouderblessure hebt, aanhoudende rugklachten, buikpijn of een zware hoofdpijn, zo gauw je in de savasana ligt, ervaar je de pijn, irritatie of klacht nog nadrukkelijker. Er is namelijk niets om je ervan af te leiden.

Net als ’s nachts in bed ben je jezelf daardoor op zo’n moment van niets anders bewust dan het zeurend ongemak. De savasana houding wordt steeds irritanter. Wanneer je zou bewegen zou je de irritatie, de pijn of het ongemak, althans voor een moment, minder intens opmerken. Zolang je lichaam niet ontspannen is, bewegen je hersenen zich gefrustreerd op en neer, tussen het voortdurend opmerken van het ongemak en de behoefte om te bewegen.

Wanneer je lichaam daarom vraagt zijn er verschillende aanpassingen mogelijk, maar in beginsel is er maar één houding: de savasana. De savasana is letterlijk een fundamentele houding: het is het grondvest van Yoga Nidra

Yoganidra.nl (→) Savasana meditatie betekenis.

Probeer niet door te zetten en doe niet je uiterste best om doodstil te blijven liggen. Beëindig liever de oefening en pas de omstandigheden aan. Hoewel we er naar streven de savasana houding zo dicht mogelijk te benaderen, kies je er in zo’n geval voor, om op een zachtere ondergrond of in je bed te oefenen.

Leg eventueel een flink kussen onder de knieën en/of een kleine verhoging onder je achterhoofd. Zeker bij lage onderrugklachten en schouder- of nekklachten zal dit de savasana houding comfortabeler maken.

Waar je in andere yoga asana’s probeert te ontspannen in de inspanning, is de savasana yoga juist de bedoeling jezelf ‘zacht’ in te spannen. Door jezelf zacht in te slpanne ne wakker te blijven, lukt het je om op een steeds dieper niveau te ontspannen

Yoganidra.nl (→) Savasana yoga betekenis.

Schroom evenmin om, wanneer je dat prettig vindt, een doek of deken met het juiste gewicht en de juiste structuur over je heen te leggen. Ook kan het prettig zijn om iets op je ogen te laten rusten. Met de juiste aanpassingen kun je misschien enige tijd stilliggen. Blijf testen en toetsen om te ontdekken wat voor jou werkt.

Wanneer je de oefening niet helemaal tot het eind kunt volgen is dat niet erg: oefenen betekent ook dat je iets niet direct goed hoeft te doen, anders zou je het geen oefenen noemen.

Savasana yoga. Foto Robert Bejil (1)

Dagelijks even de tijd nemen voor een rustmoment is voor herstel van elk facet van je lichaam en je leven net zo waardevol als slaap. 

Wil je het eens proberen? Bestel dan nu met elk 3 Yoga Nidra slaap meditaties. En mocht je meer willen weten over slaap en de aanpak van chronische slapeloosheid, bestel dan ook het Slaapcursus E-book.

Yoga Nidra boek
Yoga Nidra boek
Yoga Nidra boek 2
Yoga Nidra boek 3

Je kunt het E-book en de luisterboeken met elk 3 Yoga Nidra meditaties en een introductie over slaap, eenvoudig bestellen en downloaden op je favoriete digitale apparaten. Je hebt ze dan altijd en overal bij de hand

Arie Boomsma in gesprek met Rob de Ron

Arie Boomsma spreekt voor zijn ‘podcast over routine’ met slaaponderzoeker en Yoga Nidra docent Rob de Ron. Rob gelooft niet zo zeer in lijstjes met dingen die je moet doen om beter te slapen. De winst zit volgens hem in hoe je overdag leeft en of je de moed hebt om te rusten. Alles over Yoga Nidra, sleutelslaapjes, scharniermomenten, ochtendmensen, avondmensen, slechte slapers en het verschil tussen rusten en slapen.

Naar de Podcast (→)

 Arie Boomsma en Rob de Ron 1

Arie Boomsma (→)

Arie Bomsma interviewt Yoga Nidra docent Rob de Ron voor zijn Podcast over Routine. Naar podcast (→)

Cursusagenda

Cursusagenda (→)

De Yoga Nidra Slaapcursus (→) duurt één dag en wordt  o.a. gegeven in Amsterdam en Amersfoort.

Reviews

Reviews (→)

Ik doe iedere dag een Yoga Nidra meditatie en vanaf de eerste dag na de slaapcursus (→) slaap ik veel beter.

Yoga Nidra contact

Contact (→)

Heb je vragen over Nidra Yoga, slaap of de slaapcursus, neem dan gerust contact met me op. (→)

Verfrist en alert

Tijdens beide Yoga Nidra meditatie hoorde ik al snel niet meer wat je zei, maar wel in een voor mij nieuwe ontspanning geraakte. En toen het voorbij was, voelde ik me verfrist en alert. Naar reviews >

Wat heerlijk

Van hooguit 2 tot 3 uur per nacht, slaap ik nu vaak 6 uur achter elkaar. Wat me volgens mij het meest heeft geholpen is de dagelijkse Yoga Nidra slaap meditatie. Wat goed en wat heerlijk! Naar reviews >

Heeeel positief

De Yoga Nidra meditatie doe ik een keer per dag en het effect is heeeeel positief. Mijn dagen zijn nu zo veel leuker geworden en ik voel me zo veel beter. Naar reviews >

Een stuk beter

In November hebben S. en ik bij jou de slaapcursus gevolgd. Sindsdien doen we bijna iedere dag een Yoga Nidra meditatie. Beide merken we dat we hier veel aan hebben. We slapen een stuk beter. Naar reviews >

Artikel november 2021. Yoga Nidra savasana.