Wat is Yoga Nidra?
Yoga Nidra werd in het midden van de vorige eeuw ontwikkelt door de uit India afkomstige Swami Satyananda Saraswati en is daarmee een vrij jonge yogavorm
Yoganidra.nl (→) Deel 1, Door naar deel 2 (→)
Wat is Yoga Nidra? Nidra is een Sanskriet woord dat slaap betekent, daarom wordt het vaak vertaald als ‘slaapyoga.’ Hoewel de termen Yoga Nidra en slaapyoga vaak door elkaar worden gebruikt, zijn het echter twee verschillende yogavormen. Net als droomyoga vindt slaapyoga haar oorsprong in een eeuwenoude Tibetaanse traditie.
Yoga Nidra daarentegen is pas in het midden van de vorige eeuw ontstaan in India en is dus een relatief jonge yogavorm. Weliswaar zijn beide yogavormen gebaseerd op oud Tantrische geschriften, *) maar zijn er grote verschillen in de doctrine, filosofie en oefenpraktijk.
*) Wat is Yoga Nidra en wat zijn Tantrische geschriften? In Tantrische geschriften staan de grondslagen beschreven van de hindoeïstische of boeddhistische tradities. Het woord tantra komt uit het Sanskriet (→) en betekent “weefgetouw.” Daaruit ontwikkelde zich de betekenis “grondslag, systeem, doctrine.” Bron Wikipedia (→)
Slaapyoga vindt net als droomyoga haar oorsprong in een eeuwenoude Tibetaanse traditie. Yoga Nidra is pas in de tweede helft van de vorige eeuw in India ontstaan
Yoganidra.nl (→) Wat is Yoga Nidra?
In het midden van de vorige eeuw ontwikkelt de Indiase Swami Satyananda Saraswati gaandeweg zijn Yoga Nidra filosofie en oefenpraktijk. Aanvankelijk in Rishikesh, later in Bihar. In deze laatste plaats wordt in 1976 zijn boek (→) over Yoga Nidra gepubliceerd. Hij presenteert Yoga Nidra hierin als een nieuwe yogavorm. Nieuw in relatieve zin, omdat hij zich voor een groot deel baseerde op al bestaande, eeuwenoude Tantrische geschriften en oefenpraktijken.
Hij goot deze in een nieuw jasje naar aanleiding van een aantal persoonlijke, zeer subjectieve ervaringen, die hem op het idee van Yoga Nidra (→) brachten. Deze ervaringen dienen we met de nodige twijfels en terughoudendheid te lezen. Wanneer we deze met ons nuchtere verstand toetsen aan onze eigen ervaring, dan blijken ze niets anders dan regelrechte verzinsels.
Wanneer zijn persoonlijke ervaringen toetsen aan onze eigen ervaringen en ze met een nuchter verstand beoordelen, blijken het regelrechte verzinsels te zijn
Swami Satyananda Saraswati plaatst zich hiermee in een lange traditie: Indiërs zijn van oudsher verzot op spirituele dikdoenerij en bovennatuurlijke prestaties van swami’s, goeroes en fakirs. Zo schrijft Saraswati dat één Yoga Nidra sessie gelijk staat aan vier uur slaap (→). Onzin natuurlijk. Ook beweert hij dat je in een Yoga Nidra slaap kunt leren (→), iets dat volgend de moderne wetenschap onmogelijk is.
Hoewel we zijn boek dus met een flinke korrel zout moeten lezen, zou het zonde zijn, het kind met het badwater weg te gooien. Yoga Nidra heeft ons veel te bieden, zeker ten aanzien van de aanpak van chronische slapeloosheid.
Het is dus zaak zin van onzin te scheiden. Er staan een aantal zeer waardevolle en bruikbare elementen in zijn boek. Met name de Yoga Nidra oefeningen zelf, zijn vele malen eenvoudiger dan in slaapyoga en droomyoga.
Swami Satyananda Saraswati (→) plaatst zich daarmee in een lange traditie: Indiërs zijn van oudsher verzot op spirituele dikdoenerij en bovennatuurlijke prestaties van swami’s, goeroes en fakirs
Yoganidra.nl (→) Wat is Yoga Nidra? Deel 1, door naar deel 2 (→)
Tenzin Wangyal Rinpoche over de werkelijkheid van slapen en dromen
“Er zijn Tibetaanse meesters die het vreemd vinden dat ik deze oefeningen leer aan westerlingen die nog nooit enige voorbereidende oefeningen hebben gedaan of die bepaalde inzichten nog niet hebben.
Traditioneel werd deze leer altijd geheimgehouden, zowel als teken van respect, en ook om te voorkomen dat deze vertroebeld zou worden door onbegrip bij leerlingen die er nog niet aan toe waren. Het onderricht werd nooit in het openbaar gegeven en geschiedde altijd met de grootste zorgvuldigheid. Het was alleen bestemd voor mensen die er goed op voorbereid waren.”
Wat is yoga Nidra? Tenzin Wangyal Rinpoche (→) is een lama in de Tibetaanse Bõn traditie. Zijn boek, The Tibetan Yoga of Sleep and Dreams (→), is overigens in het Nederlands vertaald en uitgegeven onder de titel De Werkelijkheid van Slapen en Dromen (→).
Slaapyoga en droomyoga beoefen je in een schuin achteroverzittende positie. Yoga Nidra beoefen je bij liggend op je rug in een houding die savasana (→) wordt genoemd
Yoganidra.nl (→) Wat is Yoga Nidra? Verder lezen (→)
Wanneer we de vraag ‘wat is Yoga Nidra en wat heeft het ons heden ten dage te bieden’ willen beantwoorden, moeten we niet zozeer naar de weinig geloofwaardige ervaringen van Satyananda Saraswati kijken. Ook de achterliggende theorie, en dan met name over slaap en ons brein, is door de tegenwoordige wetenschap achterhaald.
Waar we wel veel aan hebben en waar we mee verder kunnen zijn bepaalde elementen uit de filosofie en de oefenpraktijk. Deze oefenpraktijk is zoals zogezegd vele malen eenvoudiger dan de zeer ingewikkelde droom- en slaapyoga oefeningen.
Slaapyoga en droomyoga zijn eigenlijk niet door een Westerse yogadocent (→) door te geven. In zijn boek The Tibetan Yoga of Sleep and Dreams (→), dat in het Nederlands vertaald is onder de titel De Werkelijkheid van Slapen en Dromen (→), zegt Tenzin Wangyal Rinpoche (→) daar het volgende over (zie inzet):
In Yoga Nidra roteert de aandacht langs verschillende punten, verdeeld over het hele lichaam. De oefening is vergelijkbaar met de 61 punten in mindfulness
Yoganidra.nl (→) Wat is Yoga Nidra?
Naast verschillen tussen Yoga Nidra en slaapyoga zijn er natuurlijk ook overeenkomsten. Zo is nyasana een belangrijk onderdeel van beide oefenpraktijken. Nyasana zou je kunnen vertalen als het plaatsen of neerleggen van je aandacht op een bepaald punt. Een punt dat niet zozeer buiten je lichaam ligt, maar daarbinnen. In slaapyoga of droomyoga is dat punt vaak het hart en is de aandacht gericht op het hartcentrum.
In Yoga Nidra deze roteert langs verschillende punten, verdeeld over het hele lichaam. De oefening is vergelijkbaar met de 61 punten in mindfulness. Vaak zijn dit de gewrichten, zoals je pols, elle boog of schouder en een aantal punten boven de wervelkolom, die ongeveer in het midden van je lichaam liggen, zoals het plekje tussen je wenkbrauwen, je keel, hart, navel of onderbuik.
Slaapyoga wordt beoefend in een zittende positie, waarbij je gesteund wordt door kussens en iets achteroverleunt, of in een slaaphouding liggend op je zij. Yoga Nidra oefen je altijd liggend op je rug, met de benen enigszins uit elkaar en de armen losjes naast je lichaam. Deze houding heet savasana (→).
Wat is Yoga Nidra? WIl je verder lezen? Lees dan het volgende artikel (→)
De woorden nidra, nyasana, savasana en tantra stammen uit het Sanskriet
Sanskriet is een Oudindische taal, dat net als het Latijn geen gesproken taal is, maar een geschreven taal. Het Sanskriet werd net als het Latijn als communicatiemiddel gebruikt tussen mensen met verschillende moedertalen. Het werd de gemeenschappelijke taal van de klassieke literatuur van het Indiase subcontinent.
Nidra betekent in het Sanskriet ‘droomloze slaap.’ Nyasana betekent ‘plaatsen of neerleggen‘ en tantra komt van tan, dat ‘uitbreiden‘ betekent en tra, dat zich laat vertalen als ‘bevrijding.’ Savasana betekent ‘lijkhouding‘ omdat je ‘doodstil’ ligt. Het is de houding waarin we Yoga Nidra beoefenen.
Wat is Yoga Nidra? Lees hier meer over de juiste houding (→)
Dagelijks even de tijd nemen voor een rustmoment is voor herstel van elk facet van je lichaam en je leven net zo waardevol als slaap.
Wil je het eens proberen? Bestel dan nu met elk 3 Yoga Nidra slaap meditaties. En mocht je meer willen weten over slaap en de aanpak van chronische slapeloosheid, bestel dan ook het Slaapcursus E-book.
Je kunt het E-book en de luisterboeken met elk 3 Yoga Nidra meditaties en een introductie over slaap, eenvoudig bestellen en downloaden op je favoriete digitale apparaten. Je hebt ze dan altijd en overal bij de hand
Arie Boomsma in gesprek met Rob de Ron
Arie Boomsma spreekt voor zijn ‘podcast over routine’ met slaaponderzoeker en Yoga Nidra docent Rob de Ron. Rob gelooft niet zo zeer in lijstjes met dingen die je moet doen om beter te slapen.
De winst zit volgens hem in hoe je overdag leeft en of je de moed hebt om te rusten. Alles over Yoga Nidra, sleutelslaapjes, scharniermomenten, ochtendmensen, avondmensen, slechte slapers en het verschil tussen rusten en slapen.
Cursusagenda (→)
De Yoga Nidra Slaapcursus (→) duurt één dag en wordt o.a. gegeven in Amsterdam en Amersfoort.
Arie Boomsma (→)
Arie Bomsma interviewt Yoga Nidra docent Rob de Ron voor zijn Podcast over Routine. Naar podcast (→)
Reviews (→)
Ik doe iedere dag een Yoga Nidra meditatie en vanaf de eerste dag na de slaapcursus (→) slaap ik veel beter.
Contact (→)
Heb je vragen over Nidra Yoga, slaap of de slaapcursus, neem dan gerust contact met me op. (→)