Bodyscan Meditatie

Net als de bodyscan meditatie is de 61-punten ontspanning die kennen uit mindfulness is – zoals het woord al zegt – gericht op ontspanning. Bij Yoga Nidra probeer je net een stap verder te gaan en de diepe, droomloze slaap benaderen.

Het is de bedoeling dat je de ontspanning die daaraan voorafgaat bewust en actief aanstuurt. Daarom is het belangrijk om tijdens de meditatie wakker te blijven

Mocht je tóch in slaap vallen of even wegdoezelen, dan had je die slaap waarschijnlijk nodig. Neem het jezelf niet kwalijk. Hetzelfde geldt als je tijdens Yoga Nidra of de bodyscan meditatie even afdwaalt en een deel van de aanwijzingen mist, dat hoort erbij.

Vaak wordt gezegd dat je tijdens een meditatie niet mag denken. Bij de 61-punten ontspanning, een bodyscan meditatie en Yoga Nidra hoeft dat niet. Tijdens de meditatie mijmert je brein af en toe op een heel natuurlijke manier over wat er is gebeurd of zou kunnen gebeuren. Probeer het niet te stoppen, en neem het jezelf vooral niet kwalijk.

Hoewel het je intentie is om wakker en aanwezig te blijven, is wegdenken of wegdromen een normaal onderdeel van de 61-punten ontspanning, een bodyscan meditatie en Yoga Nidra. Op zulke momenten hoor je de aanwijzingen even niet. Zodra je ze weer opvangt, pak je eenvoudig de draad weer op en ga je rustig verder bij het punt dat dan genoemd wordt. Zonder oordeel, en zonder jezelf iets kwalijk te nemen.

Naast het mijmeren over verleden en toekomst, zijn er tijdens de bodyscan meditatie ook momenten waarop je je bewust bent van het heden. Op zulke momenten merk je de omgeving op en voel je je lichaam. Je voelt bijvoorbeeld de kleding op je huid, of je wordt je bewust van je ademhaling. Misschien hoor je een geluid in de verte. Zoals eerder gezegd: het hoort er allemaal bij. Een brein in rust beweegt nu eenmaal afwisselend tussen verleden, toekomst en het heden.

Hoewel we in de bodyscan meditatie en Yoga Nidra geen moeite doen om gedachten over verleden of toekomst te stoppen, richten we ons wél op het heden. Daarom ‘bewoon’ je tijdens de oefening zoveel mogelijk je lichaam. Je lichaam leeft immers altijd in het nu: je benen, armen, romp, ademhaling en zintuigen kunnen niet denken aan het verleden of de toekomst. Ze zijn eenvoudig ‘nu’. Voel maar … luister maar …

Zoals eerder gezegd maak je in de meeste geleide meditaties gebruik van nyasa. Nyasa is een Sanskriet woord dat ‘richten’ of ‘neerleggen’ betekent. In de 61-punten ontspanning, de bodyscan meditatie en Yoga Nidra richt je de aandacht op een specifieke plek in je lichaam of een bepaalde ervaring, en ‘leg’ je die daar een paar seconden neer.

Vaak zijn dat punten langs de middellijn van je gezicht en romp, of je gewrichten. Maar het kan ook gaan om de ervaring van je huid, je ademhaling of je hartslag. Waar je je aandacht ook neerlegt, de ervaring speelt zich altijd af in het nu.

En over dat ‘nu’ hoef je niet na te denken. Je hoeft niet te dénken dat je je handen voelt, of de ruimte in je mond, of je billen op de stoel … je vóélt ze werkelijk. Dat geldt voor elk plekje in je lichaam, elke adembeweging, elk geluid dat je op dit moment hoort.

Omdat je brein van nature gericht is op het verleden en de toekomst, en daar vrijwel altijd mee bezig is, kan het soms lastig zijn om het heden echt op te merken. Daarom is het prettig als je daarbij geholpen wordt. En precies dat gebeurt er tijdens een geleide meditatie.

De stem die de meditatie begeleidt, helpt je om in het ‘nu’ van je lichaam te blijven. Omdat je brein over het heden niet hoeft na te denken, het is, wat het is, komt het langzaam tot rust.

Soms duurt dat even, en af en toe lukt het amper. Je gedachten en lichaam blijven dan onrustig. Het kan zijn dat je simpelweg geen rust vindt. Maar dat hoort bij het oefenen. Oefenen betekent dat je iets nog niet goed kunt, maar wel dat je de intentie hebt om het te kunnen. Dat vraagt om geduld en begrip voor jezelf.

Blijf daarom oefenen, juist op dagen waarop het tegenzit of niets lijkt op te leveren. Denk aan andere dingen die je nu goed kunt: je bent daar goed in geworden omdat je bent blijven oefenen. Waarom zou dat met rust en slaap anders zijn?

Zeker wanneer je langere tijd slecht slaapt, is het verstandig om niet pas in je bed te oefenen, maar ook overdag een rustmoment in te bouwen. In deze drukke tijd vraagt het moed om er even tussenuit te stappen en een moment voor jezelf te nemen. Toch zal het je goed doen.

Kies in de loop van de dag het moment dat voor jou het beste werkt. Dat kan bijvoorbeeld zijn wanneer je thuiskomt van je werk. De overgang van werk naar privé is een natuurlijk ‘scharniermoment’ dat zich uitstekend leent voor een bodyscan meditatie of een Yoga Nidra oefening.

Ook de lunchpauze, als afsluiting van de ochtend en begin van de middag, is zo’n dagelijks ‘scharniermoment.’ Een ander geschikt moment is de bekende ‘dip van de dag’, die vaak in de loop van de middag voelbaar wordt. Omdat je dan meestal nog op je werk bent, is dit niet voor iedereen het meest praktische moment, maar als die gelegenheid er is, maak er dan gebruik van.

 Jezelf dagelijks even de tijd gunnen voor een rustmoment is voor herstel van elk facet van je lichaam en je leven net zo waardevol als slaap.

Wil je het eens proberen? Bestel dan nu met elk 3 Yoga Nidra Bodyscans. En mocht je meer willen weten over slaap en de aanpak van chronische slapeloosheid, lees dan het bijbehorende E-book.

Dit artikelen over ‘Bodyscan meditatie‘ is bijgewerkt op Maandag 24 maart 2025.

Afbeelding: Sophie Hilbrand neemt deel aan een bodyscan meditatie voor het BNN VARA programma ‘Sophie in de Mentale Kreukels.’